پراپ تریدینگ؛ اسکم است یا فرصت واقعی؟

پراپ تریدینگ (Proprietary Trading) به زبان ساده یعنی ترید با سرمایه شرکت به‌جای سرمایه شخصی. در این مدل، شرکت‌های تخصصی سرمایه خود را در اختیار تریدران حرفه‌ای قرار می‌دهند و در مقابل، بخشی از سود حاصل از معاملات را با آن‌ها تقسیم می‌کنند. 
این مدل از دهه‌ها پیش در بزرگ‌ترین بازارهای مالی جهان اجرا شده است. امروز شرکت‌هایی مانند Jane Street در آمریکا، Optiver و IMC Trading در اروپا و استرالیا، و SMB Capital در نیویورک از نمونه‌های شناخته‌شده پراپ هستند. در کنار این‌ها، رابین‌سود نیز به‌عنوان تنها پراپ تریدینگ ایرانی توانسته با الگوبرداری از همین ساختارها، جایگاه ویژه‌ای برای تریدرها داخلی ایجاد کند. 
چرا معامله‌گران به پراپ نیاز دارند؟ 
هر تریدر حرفه‌ای می‌داند که سرمایه محدود شخصی مانع رشد است. حتی بهترین استراتژی‌ها هم اگر پشتوانه سرمایه نداشته باشند، نمی‌توانند به سودهای بزرگ منجر شوند. پراپ دقیقاً این سد را می‌شکند: 
• دسترسی به سرمایه چند برابر بزرگ‌تر از توان مالی فردی 
• حذف دغدغه از دست رفتن پس‌انداز شخصی 
• فرصت تمرکز روی استراتژی و مدیریت ریسک به‌جای نگرانی مالی 
به همین دلیل بسیاری از تریدرهای موفق جهان، اولین جهش جدی خود را از طریق همکاری با یک پراپ آغاز کرده‌اند. 

شباهت اسمی باعث شده بعضی افراد پراپ را با پانزی اشتباه بگیرند. اما این دو زمین تا آسمان با هم متفاوتند: 
• پراپ تریدینگ: سود تریدر از معاملات واقعی بازار به‌دست می‌آید. اگر سود کند، شرکت هم سود می‌برد؛ اگر ضرر کند، مدیریت ریسک شرکت جلوی زیان بیشتر را می‌گیرد. 
• پانزی: سود سرمایه‌گذاران قدیمی از پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌شود؛ بدون هیچ فعالیت اقتصادی واقعی. 
چند نمونه پانزی مشهور:
• چارلز پانزی (۱۹۲۰): اولین کلاهبردار بزرگ با وعده سودهای ۵۰ درصدی در چند هفته. 
• برنارد میداف (۲۰۰۸): بزرگ‌ترین پانزی تاریخ با بیش از ۶۰ میلیارد دلار کلاهبرداری. 
• OneCoin( ۲۰۱۴): پروژه رمزارزی جعلی که میلیاردها دلار سرمایه را نابود کرد. 
• PlusToken(۲۰۱۹):کیف پول جعلی رمزارزی با وعده سود تضمینی. 
در مقابل، پراپ‌های معتبر مثل Jane Street، TopstepTrader یا رابین‌سود نه تنها سود تضمینی وعده نمی‌دهند، بلکه تریدر را مجبور می‌کنند مهارت خود را در آزمون‌ها و قوانین مدیریت ریسک ثابت کند.  

1.     پراپ فقط دنبال گرفتن پول از تریدرهاست
بسیاری تصور می‌کنند تمام درآمد پراپ از هزینه‌های آزمون یا کارمزدهای اولیه است. در حالی‌که پراپ‌های معتبر مثل TopstepTrader یا رابین‌سود دقیقاً برعکس عمل می‌کنند. آزمون‌ها صرفاً فیلتر اولیه‌اند تا مشخص شود چه کسی واقعاً مهارت دارد. درآمد اصلی شرکت زمانی شکل می‌گیرد که تریدر در حساب لایو سودآور شود و شرکت بتواند بخشی از آن سود را دریافت کند. پس منطق اقتصادی پراپ در سود مشترک با تریدر است، نه صرفاً فروش آزمون. 
2. همه پراپ‌ها دیر یا زود اسکم می‌شوند
این باور از تجربه پروژه‌های کلاهبرداری اینترنتی می‌آید. اما واقعیت این است که شرکت‌هایی مثل Optiver (هلند، تأسیس ۱۹۸۶)، DRW Trading (آمریکا، تأسیس ۱۹۹۲) یا Jane Street (آمریکا، تأسیس ۲۰۰۰) دهه‌هاست در اوج اعتبار فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها نه تنها دوام آورده‌اند، بلکه بخش جدانشدنی زیرساخت نقدشوندگی بازارهای جهانی شده‌اند. اگر پراپ ذاتاً مدل شکست‌خورده یا اسکم بود، چنین ماندگاری و رشد جهانی ممکن نبود. 
3. پراپ مثل بروکر یا کارگزاری است
یک اشتباه رایج دیگر این است که پراپ را با بروکر یکی می‌دانند. بروکر یا کارگزاری صرفاً سفارش مشتری را به بازار وصل می‌کند و درآمدش از کارمزد معاملات است. اما پراپ سرمایه خودش را در معرض ریسک قرار می‌دهد و در سود و زیان با تریدر شریک می‌شود. در واقع پراپ به‌نوعی شریک تجاری تریدر است، نه واسطه او. این تفاوت بنیادین باعث می‌شود رابطه تریدر با پراپ شفاف‌تر و هم‌سو‌تر از رابطه با بروکر باشد. 
4. پراپ همان پانزی است با اسم جدید
این ادعا شاید جسورانه به نظر برسد اما از اساس اشتباه است. در پانزی هیچ فعالیت واقعی اقتصادی وجود ندارد و سود صرفاً از ورود سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود. در حالی‌که در پراپ، سود تنها از معاملات واقعی بازار به دست می‌آید. اگر تریدر سود کند، هم او و هم شرکت سود می‌برند. اگر تریدر ضرر کند، شرکت با قوانین مدیریت ریسک جلوی زیان بیشتر را می‌گیرد. این تفاوت ماهوی نشان می‌دهد که پراپ در نقطه مقابل پانزی قرار دارد، نه در امتداد آن. 
5. پراپ‌ها در ایران قابل اعتماد نیستند
این سوءتفاهم هم ناشی از نبود سابقه طولانی در ایران است. اما نمونه‌ای مثل رابین‌سود نشان داده که می‌توان با الگو گرفتن از استانداردهای جهانی، مدلی شفاف و قابل اعتماد در بازار ایران ایجاد کرد. رابین‌سود با قراردادهای روشن، سیستم‌های آزمون واقعی و پرداخت سود به تریدرها توانسته جایگاهی متفاوت از هر پروژه مشکوک یا مبهم پیدا کند. 

• Jane Street 
غول معاملات الگوریتمی با میلیاردها دلار حجم روزانه. حضورش ستون نقدشوندگی بازارهای جهانی است. 
• SMB Capital 
مدرسه‌ای برای تریدرها که پس از آموزش حرفه‌ای، سرمایه شرکت را در اختیارشان می‌گذارد. 
• TopstepTrader
پراپ محبوبی که با چالش‌های شبیه‌سازی‌شده، تریدرهای حرفه‌ای را شناسایی می‌کند. 
• Optiver
یکی از قدیمی‌ترین پراپ‌های اروپایی، متخصص در معاملات آپشن و بازارگردانی. 
• IMC Trading 
شرکتی فناوری‌محور با الگوریتم‌های فوق‌سریع در معاملات جهانی. 
• Flow Traders
پیشرو در معاملات ETF، با میلیون‌ها معامله روزانه. 
• DRW Trading
باسابقه در مشتقات، رمزارز و حتی سرمایه‌گذاری‌های فراتر از بازار سهام.  
• Maverick Trading
بیش از ۳۰ سال تجربه در توسعه تریدرها و فرهنگ سازمانی منضبط. 
• رابین‌سود (ایران):
تنها پراپ ایرانی که با الهام از همین غول‌های جهانی، آزمون‌های حرفه‌ای، قراردادهای شفاف و پرداخت سود واقعی را به تریدرها ارائه می‌دهد. رابین‌سود نشان داده حتی در بازار ایران هم می‌توان مدلی معتبر و قابل‌اعتماد ساخت. 

بسیاری از تریدرها موفق دنیا اولین بار توانستند با سرمایه پراپ‌ها استراتژی‌های خود را به‌طور جدی اجرا کنند. پراپ برای تریدر همان چیزی است که یک شتاب‌دهنده برای استارتاپ‌ها محسوب می‌شود: محیطی برای رشد سریع‌تر، دسترسی به منابع بزرگ‌تر و ورود به دنیای حرفه‌ای. 

تا چند سال پیش، حضور در این صنعت برای تریدرهای ایرانی رویایی دور بود. اما امروز با ظهور رابین‌سود، ایران هم به نقشه جهانی پراپ اضافه شده است. این شرکت با بومی‌سازی مدل‌های بین‌المللی، در حال ایجاد فرصتی واقعی برای تریدرهای ایرانی است تا بدون نیاز به سرمایه اولیه بزرگ، توانایی خود را در بازار جهانی محک بزنند. 

پراپ تریدینگ نه تنها اسکم یا پانزی نیست، بلکه یکی از معتبرترین مدل‌های مالی جهانی است که دهه‌ها سابقه درخشان دارد. آنچه باید با احتیاط به آن نگاه کرد، پروژه‌های جعلی و سودهای تضمینی غیرواقعی است. 
پراپ‌های معتبر از Jane Street  و Optiver  گرفته تا رابین‌سود،  ثابت کرده‌اند که با شفافیت، آزمون‌های حرفه‌ای و مدیریت ریسک، می‌توانند پلی باشند بین تریدرهای بااستعداد و دنیای واقعی سرمایه.